مطالعه ‌‌تطبیقی-تحلیلی ‌‌سیر ‌‌تحولات ‌‌تاریخی-کالبدی ‌‌مسجد ‌‌حاج ‌‌رجبعلی ‌‌تهران

‌‌فیض ‌اله ‌بیگی, آرزو

English
ورود به سایت

ورود به عنوان

ورود خودکار

ثبت نام بازیابی رمز عبور
جستجو
سبد خرید
آیتمی وجود ندارد
فهرست

جستجو در:

نشریات

انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

دانش حفاظت و مرمت

دوره 3، شماره 1 - ( بهار 1399 ) جلد 3 شماره 1 صفحات 1-18 | برگشت به فهرست نسخه ها

Mendeley

Zotero

RefWorks

Feizolahbeigi A. Analytic and Comparative Study of Physical-Historical Changes in Haj Rajab Ali Mosque in Tehran City. knowl Cons Rest. 2020; 3 (1) :1-18
URL: http://kcr.richt.ir/article-6-131-fa.html

‌‌فیض ‌اله ‌بیگی آرزو. مطالعه ‌‌تطبیقی-تحلیلی ‌‌سیر ‌‌تحولات ‌‌تاریخی-کالبدی ‌‌مسجد ‌‌حاج ‌‌رجبعلی ‌‌تهران. دانش حفاظت و مرمت. 1399; 3 (1) :1-18

URL: http://kcr.richt.ir/article-6-131-fa.html

مطالعه ‌‌تطبیقی-تحلیلی ‌‌سیر ‌‌تحولات ‌‌تاریخی-کالبدی ‌‌مسجد ‌‌حاج ‌‌رجبعلی ‌‌تهران

آرزو ‌‌فیض ‌اله ‌بیگی^*

پژوهشگر ‌‌دکتری، ‌‌گروه مرمت ابنیه، دانشکده هنرهای زیبا، ‌‌دانشگاه ‌‌تهران، تهران، ایران ، A.feizolahbeigi@ut.ac.ir

چکیده: (1251 مشاهده)

مسجد ‌‌حاج‌‌رجبعلی ‌‌از ‌‌بناهای ‌‌قاجاری ‌‌تهران ‌‌است ‌‌که ‌‌در ‌‌سیر ‌‌تکاملی ‌‌خود ‌‌دستخوش ‌‌تحولات ‌‌بسیاری ‌‌به‌ویژه ‌‌از ‌‌جنبه‌های ‌‌کالبدی ‌‌شده ‌‌است ‌‌و ‌‌با ‌‌وجود ‌‌اهمیت ‌‌ویژه ‌‌تاکنون ‌‌به‌طور ‌‌شایسته ‌‌بررسی ‌‌نشده ‌‌است. ‌‌پژوهش‌های ‌‌انجام‌شده ‌‌بیشتر ‌‌به ‌‌بررسی ‌‌وضعیت ‌‌موجود ‌‌بنا ‌‌پرداخته‌اند. ‌‌بیشتر ‌‌اطلاعات ‌‌حاصل ‌‌از ‌‌این ‌‌پژوهش‌ها ‌‌با ‌‌اطلاعات ‌‌موجود ‌‌در ‌‌اسناد ‌‌تاریخی ‌‌دوره‌های ‌‌مختلف، ‌‌به‌ویژه ‌‌از ‌‌نظر ‌‌فرم ‌‌کالبدی، ‌‌هم‌خوانی ‌‌ندارند ‌‌و ‌‌تناقضاتی ‌‌از ‌‌نظر ‌‌تغییرات ‌‌شکلی، ‌‌زمانی ‌‌و ‌‌همچنین ‌‌تاریخ ‌‌احداث ‌‌بنا ‌‌مشاهده ‌‌می‌شود. ‌‌هدف ‌‌اصلی ‌‌این ‌‌پژوهش ‌‌بررسی ‌‌سیر ‌‌تحولات ‌‌تاریخی ‌‌بنا، ‌‌به‌ویژه ‌‌از ‌‌دیدگاه ‌‌کالبدی ‌‌در ‌‌دوره‌های ‌‌مختلف ‌‌به‌منظور ‌‌تدقیق ‌‌زمانی ‌‌پیدایش ‌‌و ‌‌سیر ‌‌تحولات ‌‌بناست. ‌‌برای ‌‌این ‌‌منظور ‌‌از ‌‌روش ‌‌پژوهش ‌‌کیفی ‌‌با ‌‌رویکرد ‌‌توصیفی-تحلیلی-تطبیقی ‌‌استفاده ‌‌شده ‌‌و ‌‌گردآوری ‌‌اطلاعات ‌‌نیز ‌‌به ‌‌روش ‌‌مطالعه ‌‌کتابخانه‌ای، ‌‌بررسی‌های ‌‌میدانی ‌‌و ‌‌مصاحبه ‌‌صورت ‌‌گرفته ‌‌است. ‌‌یافته‌های ‌‌پژوهش ‌‌نشان ‌‌می‌دهد ‌‌برخلاف ‌‌اطلاعات ‌‌موجود ‌‌در ‌‌برخی ‌‌منابع، ‌‌بنا ‌‌به ‌‌دوره ‌‌محمدشاه ‌‌مربوط ‌‌است. ‌‌همچنین ‌‌برخلاف ‌‌اطلاعات ‌‌موجود ‌‌در ‌‌منابع ‌‌کتیبه ‌‌موجود ‌‌در ‌‌بنا ‌‌نشان‌دهنده ‌‌سال ‌‌اتمام ‌‌ساخت ‌‌بنا ‌‌نبوده ‌‌و ‌‌فرایند ‌‌تکمیل ‌‌بنا ‌‌پس ‌‌از ‌‌تاریخ ‌‌کتیبه ‌‌نیز ‌‌ادامه ‌‌داشته ‌‌است. ‌‌تحلیل ‌‌داده‌ها ‌‌نشان ‌‌می‌دهد ‌‌فرم ‌‌کالبدی ‌‌بنا ‌‌از ‌‌زمان ‌‌تکمیل ‌‌تا ‌‌اواسط ‌‌دهه ‌‌۴۰ ‌‌ثابت ‌‌بوده ‌‌است. ‌‌تفسیر ‌‌عکس‌های ‌‌هوایی ‌‌مشخص ‌‌می‌کند ‌‌بیشترین ‌‌تغییرات ‌‌کالبدی ‌‌از ‌‌اواخر ‌‌دهه ‌‌۴۰ ‌‌تا ‌‌اواسط ‌‌دهه ‌‌۶۰ ‌‌رخ ‌‌داده ‌‌که ‌‌کاربری‌های ‌‌ناهمگونی ‌‌را ‌‌به ‌‌بنا ‌‌تحمیل ‌‌کرده ‌‌است. ‌‌نتایج ‌‌پژوهش ‌‌به‌کمک ‌‌تحلیل ‌‌و ‌‌تفسیر ‌‌منابع ‌‌اطلاعاتی ‌‌که ‌‌از ‌‌نظر ‌‌علمی ‌‌و ‌‌حقوقی ‌‌قابل‌استناد ‌‌هستند، ‌‌ضمن ‌‌تصحیح ‌‌زمانی ‌‌تحولات ‌‌و ‌‌کمک ‌‌به ‌‌تصحیح ‌‌و ‌‌بازترسیم ‌‌تغییرات، ‌‌سیر ‌‌تحولات ‌‌کالبدی- ‌‌تاریخی ‌‌بنا ‌‌را ‌‌بازیابی ‌‌کرده ‌‌و ‌‌در ‌‌رفع ‌‌ابهامات ‌‌مؤثر ‌‌است. ‌‌درنهایت ‌‌ترکیب ‌‌و ‌‌تحلیل ‌‌اطلاعات ‌‌نقشه‌های ‌‌تاریخی ‌‌و ‌‌عکس‌های ‌‌هوایی ‌‌به ‌‌تعریف ‌‌چهار ‌‌دوره ‌‌اصلی ‌‌تغییرات ‌‌کالبدی ‌‌در ‌‌بنا ‌‌منجر ‌‌شده ‌‌که ‌‌معرف ‌‌اصالت ‌‌کالبدی ‌‌بخش‌های ‌‌مختلف ‌‌بنا ‌‌نیز ‌‌است.

واژه‌های کلیدی: ‌‌تحولات ‌‌تاریخی-کالبدی، ‌‌مسجد ‌‌حاج ‌‌رجبعلی، ‌‌تفسیر ‌‌اسناد، ‌‌عکس ‌‌هوایی، ‌‌نقشه‌های ‌‌تاریخی

متن کامل [PDF 1678 kb] (619 دریافت)

نوع مطالعه: پژوهشی | موضوع مقاله: میراث ایران
دریافت: 1399/2/9 | پذیرش: 1399/4/10 | انتشار: 1399/4/10

ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.