Nazarian O, Mortezayi M, Shishegar A, Shabanisamghabadi R. Analysis of the microstructure and impurity in Ilkhani gold coins(case study of three gold of abu saeed bahadur). KCR 2025; 8 (2) :101-116
URL:
http://journal.richt.ir/kcr/article-1-322-fa.html
نظریان اورینب، مرتضایی محمد، شیشهگر آرمان، شعبانیصمغآبادی رضا. تجزیه و تحلیل ریزساختار ناخالصی در سکههای زرین ایلخانی (مطالعه موردی سه عددسکه زرین ابوسعید بهادر). دانــش حـفـاظـت و مـرمـت. 1404; 8 (2) :101-116
URL: http://journal.richt.ir/kcr/article-1-322-fa.html
دانشگاه علوم و تحقیقات- دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
چکیده: (1094 مشاهده)
سکههای طلا از مهمترین مواد باستانشناختی است که از دوران تاریخی در مناطق مختلف ایران ضرب شدهاند. با مطالعات روشمند ساختار بیرونی و درونی سکهها، علاوه بر احراز هویت تاریخی و تعیین اصالت، در زمینهی کاربرد رویکردهای تحلیلی در رفع ابهامات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی دورههای مختلف تاریخی اهمیت فراوانی دارد. در این پژوهش، سه عدد سکهی طلا از ضرابخانههای مختلف از مجموعه سکههای زرین سلطان ابوسعید بهادر، فرمانروای ایلخانی، موجود در مخزن موزه ملی مورد مطالعه باستانشناختی و باستانسنجی قرار گرفت. در گام نخست، با هدف دسترسی به مستندات احراز هویت و شناسایی عناصر تشکیلدهنده سطح بیرونی، مراحل مستندنگاری و خوانش نقوش و خطنگارهها و توزین و اندازهگیری قطر سکهها انجام شد. در گام بعدی و در مهمترین مرحله پژوهش، بهمنظور شناسایی ساختار درونی سکههای مورد مطالعه، آنالیز عنصری فلز سکه بهمنظور شناسایی ساختار متالورژیکی سکهها انجام شد. در این مرحله بر روی نمونهها آزمایش غیرمخرب پیکسی انجام شد. این آزمایش روشی غیرمخرب با حساسیت تحلیلی بالا و همچنین ابزاری علمی، دقیق و کاربردی برای تجزیهوتحلیل سکههای تاریخی میباشد. آنالیز با کاربرد شتابدهنده و اندوگراف پژوهشکده فیزیک و شتابگرها در آزمایشگاه انرژی اتمی ایران انجام شد. پس از دستیابی به دادههای ریزساختار اصلی، از آنجا که درصد ناخالصی نقش مهمی در تعیین عیار سکههای طلا دارد، بنابراین با هدف تعیین میزان خلوص، با تمرکز بر دادههای ریزساختار ناخالصی، درجه خلوص و تغییرات عیاری در هر سه سکه با کاربرد روش آمار تحلیلی- استنباطی و بهرهگیری از نرمافزار SPSS مدل واریانس یکطرفه دادهها استخراج و بهمنظور دقت بالا در نتایج حاصله، تفاوت در شاخصهای توصیفی با انجام آزمون توکی دادههای بهدستآمده آزمایش گردید.